علت سوراخ شدن لایه ازون یکی از مسائل پیچیده و حیاتی در علوم زمینشناسی و مطالعات اقلیمی است که اثرات ویژهای بر زندگی در سطح کره زمین دارد. ازون یکی از لایههای مهم جو زمین است که از ارتفاع حدود ۱۵ تا ۵۰ کیلومتری از سطح زمین آغاز میشود و به ارتفاع حدود ۸۰ کیلومتری ادامه دارد. این لایه ازون، به دلیل حاویت گازهای مهمی همچون اکسیژن و اوزون است که نقش بسیار مهمی در فیلتر کردن اشعههای مضر فرابنفش از خورشید و جلوگیری از ورود آنها به سطح زمین دارد.
یکی از علل اصلی سوراخ شدن لایه ازون، استفاده بیش از حد از مواد شیمیایی مخرب نظیر کلروفلوروکربنها (CFCs) و هیدروکلرفلوروکربنها (HCFCs) است که در برخی فعالیتهای صنعتی، صنایع دیگر و حتی مصرف روزمره مانند اسپریهای ضدعفونی کننده، خنککنندهها و سیستمهای مبرد به کار میروند. این مواد شیمیایی، هنگام فعالیت، به جرم یا افزایش دمای زیاد، به فرآیند تجزیه اوزون در لایه ازون منجر میشوند و باعث ایجاد سوراخهای بزرگ و زیاد در این لایه میشوند. این سوراخها، باعث نفوذ اشعههای مضر فرابنفش به سطح زمین میشوند و موجب افزایش بیماریهای پوستی، افزایش دمای جو و تغییرات آبوهوایی خطرناک میشوند.
علاوه بر این، عوامل دیگری نیز برای سوراخ شدن لایه ازون مؤثر هستند، از جمله فعالیتهای طبیعی مانند آتشفشانها که گازها و مواد شیمیایی مخرب به جو ارسال میکنند. همچنین، عوامل انسانی مانند استفاده از انواع مواد شیمیایی نیز تأثیر دارند. به علاوه، تغییرات اقلیمی نیز میتوانند به عنوان عامل تشدیدکننده برای سوراخ شدن لایه ازون عمل کنند، زیرا افزایش دماها و تغییر الگوی جریانات هوایی میتواند به تولید و فراهم کردن شرایط مساعد برای فعالیت مواد مخرب منجر شود.